Tết Nguyên Đán là dịp lễ thiêng liêng và quan trọng nhất trong năm của người Việt. Nhưng không phải ai cũng hiểu tường tận về nguồn gốc, ý nghĩa hay các phong tục xoay quanh ngày Tết cổ truyền này. Bài viết sau tổng hợp những câu hỏi thường gặp nhất – ngắn gọn, dễ hiểu và hữu ích cho bất kỳ ai đang chuẩn bị đón Tết.
Khái niệm & Nguồn gốc Tết Nguyên Đán
1. Tết Nguyên Đán là gì?
Tết Nguyên Đán là ngày đầu tiên của năm mới theo lịch âm, còn gọi là Tết cổ truyền hay Tết ta, đánh dấu sự khởi đầu một vòng chu kỳ mới của trời đất.
2. Tại sao gọi là “Nguyên Đán”?
“Nguyên” nghĩa là bắt đầu, “Đán” nghĩa là buổi sáng. “Nguyên Đán” tức là buổi sáng đầu tiên của năm mới.
3. Tết Nguyên Đán có nguồn gốc từ đâu?
Tết xuất phát từ nền văn minh nông nghiệp phương Đông, gắn liền với tín ngưỡng thờ tổ tiên, lễ hội mùa xuân và tập tục dân gian.
4. Tết Nguyên Đán có phải là Tết Âm lịch không?
Đúng. Tết Nguyên Đán là ngày đầu năm mới theo lịch Âm, khác với Tết Dương lịch (1/1) theo lịch quốc tế.
5. Tết cổ truyền của người Việt có giống Tết Trung Quốc không?
Có điểm tương đồng về lịch và thời điểm, nhưng phong tục, ẩm thực và cách tổ chức mang đậm bản sắc riêng của từng quốc gia.
6. Người Nhật có ăn Tết Âm lịch không?
Từ năm 1873, Nhật Bản chuyển sang ăn Tết Dương lịch. Tuy nhiên, một số cộng đồng vẫn giữ các tập tục truyền thống cũ.
Thời gian & Lịch Tết Nguyên Đán
7. Tết Nguyên Đán 2026 rơi vào ngày nào?
Tết 2026 bắt đầu vào thứ Ba, ngày 17 tháng 2 năm 2026 (mùng Một Tết âm lịch, năm Bính Ngọ).
8. Vì sao Tết Nguyên Đán không có ngày cố định?
Vì Tết tính theo lịch âm – dương, dựa trên chu kỳ của mặt trăng, nên thay đổi hằng năm theo lịch dương.
9. Tết Nguyên Đán kéo dài bao lâu?
Chính thức thường từ 29/30 tháng Chạp đến mùng 3 Tết. Tuy nhiên, nhiều phong tục kéo dài từ 23 tháng Chạp (cúng Táo quân) đến mùng 7 hoặc Rằm tháng Giêng.
10. Có những mốc thời gian quan trọng nào trong dịp Tết?
Gồm: 23 tháng Chạp (đưa ông Táo), 30 Tết (tất niên), giao thừa, mùng 1 – 2 – 3 (chúc Tết), mùng 5–7 (hóa vàng), Rằm tháng Giêng (tết Nguyên tiêu).
11. Tết Nguyên Tiêu có phải là Tết Nguyên Đán?
Không. Tết Nguyên Tiêu là Rằm tháng Giêng, đánh dấu kết thúc chuỗi lễ hội đầu xuân, còn Tết Nguyên Đán là mùng 1 tháng Giêng âm lịch.
Phong tục & Tập quán ngày Tết
12. Người Việt thường làm gì trong dịp Tết?
Dọn dẹp nhà cửa, cúng ông Công ông Táo, gói bánh, thắp hương tổ tiên, lì xì, chúc Tết, đi chùa đầu năm…
13. Vì sao phải dọn nhà trước Tết?
Việc dọn dẹp thể hiện ý nghĩa tống cựu nghinh tân – tiễn cái cũ, đón điều mới, loại bỏ xui rủi trong năm cũ.
14. Lễ cúng ông Công, ông Táo là gì?
Diễn ra vào 23 tháng Chạp, nhằm tiễn Táo quân về trời báo cáo tình hình trong năm và cầu mong năm mới suôn sẻ.
15. Mâm cúng Tết thường gồm những gì?
Tùy vùng miền nhưng thường có gà luộc, bánh chưng hoặc bánh tét, xôi, chè, mâm ngũ quả, rượu, hương hoa…
16. Lì xì đầu năm mang ý nghĩa gì?
Lì xì là hình thức trao tiền may mắn kèm lời chúc tốt lành, đặc biệt dành cho trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người thân yêu.
17. Có nên xông đất đầu năm không?
Nhiều gia đình xem việc xông đất là rất quan trọng. Người xông đất nên hợp tuổi, khỏe mạnh và có vía tốt để mang lại may mắn.
Ý nghĩa & Giá trị nhân văn của Tết
18. Tết Nguyên Đán có ý nghĩa gì với người Việt?
Tết là dịp đoàn tụ gia đình, tưởng nhớ tổ tiên, khởi đầu một năm mới, bày tỏ lòng tri ân và gắn kết cộng đồng.
19. Vì sao Tết được xem là lễ lớn nhất trong năm?
Không chỉ là kỳ nghỉ dài, Tết còn gắn với các giá trị cốt lõi của người Việt: hiếu nghĩa, sum vầy, niềm tin, hi vọng và văn hóa ứng xử.
20. Giữ gìn Tết cổ truyền có còn cần thiết không?
Rất cần. Tết là phần hồn của văn hóa Việt, là dịp gắn kết giữa các thế hệ và tạo nên những giá trị vượt thời gian trong mỗi gia đình.
Qua những câu hỏi trên, có thể thấy Tết Nguyên Đán không chỉ là thời điểm bước sang năm mới, mà còn là dịp lắng đọng để kết nối với cội nguồn, làm mới tâm hồn và sống sâu sắc hơn.
Xem thêm bài viết: Phong tục ngày Tết để hiểu rõ hơn về từng tập tục cụ thể.
Nếu bạn đang cần tìm một món quà tết ý nghĩa để tặng người thân, gia đình, bạn bè… Tham khảo ngay các sản phẩm Quà Tết của Trà Việt nhé!
